Już w pierwszych chwilach po urodzeniu Twoje dziecko zaczyna nabierać umiejętności społecznych, poznaje i buduje swoją rolę w rodzinie i grupie rówieśniczej, intensywnie chłonie tysiące nowych doznań. Określone etapy rozwoju to kształcenie zdolności fizycznych, takich jak siadanie, wstawanie i chodzenie. To również nieustanne rozwijanie cech poznawczych, doskonalenie zmysłów, doświadczanie poprzez dotyk, smak i wzrok.
Trudno jest opisać, co dzieje się w ciele niemowlęcia i jak wiele procesów zachodzi w nim jednocześnie. Niedoskonały jeszcze układ nerwowy dziecka łatwo przestymulować – nadmiar bodźców zewnętrznych może skończyć się nieprzespaną nocą lub płaczem. Gdy nasz maluch dorasta, zaczyna coraz więcej rozumieć, łatwiej mu komunikować potrzeby, jednak często nowe i niezrozumiałe dla niego emocje wygrywają. Efekty bywa różny – dziecko jest rozdrażnione, agresywne, zachowuje się inaczej, niż dotychczas. Być może jego zachowanie to efekt tzw. buntu trzylatka. Jak rozpoznać bunt trzylatka i czy jest na to jakieś lekarstwo?
Bunt trzylatka. Dlaczego dzieci w tym wieku się buntują?
Chociaż w powszechnym mniemaniu to nastolatkowie uważani są za najbardziej zbuntowaną grupę wiekową, każde dziecko – w większym lub mniejszym stopniu – nieustannie buduje swoją niezależność i indywidualność. Dwulatek lub trzylatek też chce decydować o sobie, mieć poczucie sprawczości, co prowadzi do budowania własnej wartości. Bywa, że jest to wymagający czas i dla dziecka, i dla rodziców. Jak odpowiednio przeprowadzić malucha przez ten trudny okres?
Buntem trzylatka określa się różne zachowania dziecka, które mogą zaskoczyć nawet najbardziej doświadczonego rodzica. Psychologowie uważają, że bunt jest elementem kryzysu. Można w nim wskazać przejawy podstawowe, takie jak negatywizm, krnąbrność, samowola, upór, a także drugorzędne, które mogą objawiać się zazdrością lub despotyzmem.
Może się wydawać, że bunt 3-latka to jakiś wybryk natury, który pojawia się po to, by utrudnić nam, rodzicom, codzienne funkcjonowanie. Nic bardziej mylnego – choć nie zawsze bywa kolorowo, bunt trzylatka to przejaw emancypacji dziecka i bardzo istotny moment w jego życiu. Zrozumienie, że nasze dziecko dorasta i w jedyny znany mu sposób próbuje wyrazić swoją odrębność od rodzica, przyniosą ulgę i ułatwią wspieranie malca w harmonijnym wzrastaniu.
Co przeżywa trzylatek? Bunt pojawia się zwykle wtedy, gdy dziecko nie umie poradzić sobie z trudną sytuacją, nazwać swoich uczuć lub po prostu czuje się źle w danych okolicznościach. Podczas gdy niemowlę w pierwszych miesiącach życia traktuje samego siebie i matkę jako jedność, większość trzylatków czuje już potrzebę bycia bardzo samodzielnym. Maluchom brakuje umiejętności i cierpliwości, a to wywołuje rozdrażnienie i brak pomysłu na rozwiązanie trudnego dla nich problemu.
Bunt 3-latka. Objawy, które mu towarzyszą
Nie ma dzieci, których by nie dotyczył bunt trzylatka. Objawy często zależą od temperamentu pociechy. Nieśmiałe dzieci mogą stawać się jeszcze bardziej wycofane, unikać kontaktu z nowymi osobami, zwłaszcza dorosłymi, niechętnie wychodzić z domu na spacery lub plac zabaw.
Śmiałe i energiczne trzylatki bywają nieprzewidywalne – w jednej chwili śmieją się i dokazują, by niemal w sekundę zmienić się w krzyczącego i płaczącego malucha. Szybka zmiana nastroju, złość, która mija jak za machnięciem czarodziejskiej różdżki – z buntem trzylatka mogą wiązać się naprawdę niespodziewane reakcje.
Jak jeszcze może przebiegać bunt 3-latka? Objawy zaobserwujesz od pierwszych chwil po przebudzeniu – niechęć do ubierania się, niewłaściwy kolor skarpetek, krzywo pokrojona kanapka na śniadanie. Złe emocje zwykle nasilają się, gdy próbujesz nakłonić trzylatka do jakiejś aktywności lub chcesz stawiać granice. Intensywny dzień w przedszkolu, wizyta gości w Waszym mieszkaniu lub pojawienie się nowego członka rodziny mogą nasilać zachowania, które prezentuje trzylatek. Bunt może okresowo słabnąć lub polegać na niespodziewanej zmianie reakcji, które trudno przewidzieć.
Bunt 3-latka. Jak reagować?
Czy istnieje uniwersalny sposób na opanowanie sytuacji, gdy w Twoim domu szaleje rozbudzony trzylatek? Bunt możesz starać się zahamować, gdy tylko zauważysz pierwsze oznaki wzburzenia lub złości. Czasem trudne emocje wybuchają nieprzewidzianie i warto mieć kilka scenariuszy do wyboru.
Spróbuj wyobrazić sobie, jak czuje się Twoje dziecko? Gdy trzylatek jest zagubiony, nie radzi sobie z nowymi dla niego emocjami, krzyk i gwałtowna reakcja rodzica tylko pogorszą sytuację. To normalne, że sytuacja kryzysowa i w Tobie wyzwala stres oraz złość – postaraj się jednak nie okazać tego dziecku, znajdź w sobie spokój i opanowanie.
Idealna reakcja powinna być dopasowana do danej chwili i tego, co robi Twój trzylatek. Jeśli bunt objawia się rzucaniem przedmiotami, upadaniem na podłogę lub próbą uderzenia rodzica, Twoim celem jest zapewnienie maluchowi bezpieczeństwa. Jednym ze sposobów jest silne objęcie dziecka – tak, by nie mógł sobie zrobić krzywdy i miał czas na wyciszenie emocji.
Gdy Twój maluch złości się podczas ubierania, wychodzenia z domu, chce sam o sobie decydować – pozwól mu na to, lecz świadomie ogranicz wybór. Zamiast wymagać od niego ubrania jednej z 10 par spodni, pokaż mu dwie i zapytaj, które chce na siebie założyć. Podobnie podczas posiłku – ustaw dwie lub trzy rzeczy na stole i wspólnie zaplanujcie jadłospis.
Obserwowanie i naśladowanie rzeczywistości to coś, co praktykuje każdy 3-latek. Bunt może okazać się słabszy, gdy sam starasz się hamować złe uczucia lub umiejętnie je rozładowujesz. Wyjściem z trudnej sytuacji mogą być ćwiczenia kształtujące uważność, ćwiczenia oddechowe, wspólna medytacja lub spacer w lesie. Być może warto zaplanować w domu bezpieczny kącik, w którym maluch może wyciszyć się i odpocząć.
Nie próbuj rozmawiać z trzylatkiem, gdy targają nim złość i frustracja. Gdy maluch kopie i krzyczy, nie usłyszy naszych rad i próśb. Poczekaj, aż się uspokoi, powiedz, że chcesz z nim porozmawiać o tym, co się wydarzyło. Wspólnie spróbujcie zastanowić się nad tym, co Was spotkało i wymyślić lepsze rozwiązanie, gdy znów poczuje się niepewnie. Efekt nie zawsze pojawi się od razu – przy odrobinie cierpliwości wypracujecie najlepsze rozwiązanie.
Bunt trzylatka. Kilka słów na koniec
Bunt trzylatka to nieodłączny element dorastania. Odpowiednia wiedza i świadomość pojawienia się tego stanu ułatwią Ci kontrolowanie zachowania trzylatka. Nie krytykuj i nie osądzaj, lecz stawiaj jasne granice i ucz trzylatka, jak jego zachowanie wpływa na innych ludzi. Bądź dla niego wsparciem i staraj się zrozumieć – w ten sposób Wasza relacja stanie się jeszcze bardziej bliska.
Jako mama musisz dbać o dobro swoje i malucha – w natłoku spraw nie możesz zapominać o własnym zdrowiu i bezpieczeństwie. W LINK4 Mama wiemy, jak cenna jesteś dla swojego dziecka. Jeszcze dziś wybierz dobrze dopasowane ubezpieczenie dla siebie czy malucha i ciesz się niezapomnianymi chwilami z bliskimi. Oferta LINK4 Mama to gwarancja, że niezależnie od sytuacji i miejsca jesteś zawsze bezpieczna – wybierz ubezpieczenie i ciesz się pełnią życia!
Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach sprawdź w OWU LINK4 Mama na www.link4mama.pl
