Dzieci tęsknią za rodzicami i jest to naturalne. Każde z nich reaguje nerwowo, gdy opiekun nagle znika z pola widzenia. To naturalne, ponieważ niemowlę lub kilkulatek czują się pewnie i bezpiecznie, gdy ktoś dorosły znajduje się obok. Nie zawsze musi to być rodzic – mama lub tata. W normalnej sytuacji wystarczy inna osoba, która zaspokoi potrzeby dziecka i będzie się nim troskliwie opiekować. Gdzie przebiega granica pomiędzy naturalną reakcją a lękiem separacyjnym?
Czym jest lęk separacyjny u dziecka?
Lęk separacyjny u dziecka jest reakcją niewspółmierną do sytuacji. Maluch reaguje zbyt impulsywnie, jeśli nie histerycznie na sytuację, gdy musi rozstać się z rodzicami lub jednym z rodziców. Nie chodzi tu o dłuższą podróż czy pozostawienie dziecka pierwszy raz w obcym miejscu. Lęki separacyjne u dzieci dają o sobie znać nawet w momencie, gdy rodzic chce wyjść na chwilę do innego pomieszczenia.
Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że na pewnym etapie rozwoju lęk separacyjny u dziecka jest całkowicie naturalny i w miarę upływu czasu zanika. Ma to miejsce pomiędzy 7. a 9. miesiącem życia niemowlęcia. Lęk separacyjny u niemowląt wynika z faktu, że dzieci nie wiedzą, czy mama wróci. Stres związany z utraceniem z oczu rodzica, najczęściej matki wynika z percepcji niemowlęcia. W tym samym czasie niemowlę zdaje sobie sprawę z faktu, że jest odrębną jednostką i być może również z tego wynika nerwowa reakcja na brak stałego kontaktu z opiekunem.
Lęk separacyjny u 9-miesięcznego niemowlęcia jest więc objawem prawidłowego rozwoju emocjonalnego. Powodem do niepokoju jest sytuacja, gdy dziecko rośnie, a lęk separacyjny nie znika, a wręcz nasila się. Wówczas rozwojowy lęk separacyjny zmienia się w niebezpieczne zaburzenie. Reakcje niewspółmierne do sytuacji i konieczność stałego przebywania z dzieckiem jest sytuacją trudną nie tylko dla malucha, ale również pozostałych członków rodziny. Sprawdźmy, jakie objawy daje lęk separacyjny u niemowląt i starszych dzieci.
Lęk separacyjny u niemowląt – objawy
Naturalnym procesem rozwojowym jest lęk separacyjny u dziecka. Kiedy się pojawia i jak długo trwa? Pierwsze objawy możemy zaobserwować u 7 – miesięcznego niemowlęcia. W okresie od 1,5 do 2,5 roku trzeba przygotować się na największe nasilenie lęku separacyjnego. Jeśli wszystko przebiega w sposób zdrowy i normalny, wówczas po ukończeniu przez malucha trzeciego roku życia lęk separacyjny mija. Oczywiście może powracać, ale najczęściej ma to miejsce pod wpływem określonych zdarzeń i jest incydentalne.
Lęk separacyjny u niemowląt – objawy
- obniżenie nastroju i płacz, gdy rodzic chce wyjść lub wychodzi z pomieszczenia,
- strach przed obcymi osobami,
- brak apetytu,
- kłopoty z zasypianiem,
- pobudzenie i rozdrażnienie.
Do listy można dopisać również objawy psychosomatyczne, takie jak: wymioty, bóle brzuszka i bóle głowy. Te jednak występują znacznie rzadziej niż wyraźny protest przed rozstaniem.
Jak objawiają się lęki separacyjne u dzieci starszych?
Lęk separacyjny u 2-latka sprawia, że dziecko ma koszmary nocne, jest nieśmiałe i unika kontaktu z obcymi osobami – również rówieśnikami. Jest płaczliwe i cierpi na zmiany nastrojów. U starszych dzieci dochodzą jeszcze kłopoty z wypełnianiem obowiązków edukacyjnych.
Lęk separacyjny u 3-latka często wiąże się z faktem pójścia do przedszkola. Szczególnie gdy maluch nie uczęszczał do żłobka i przedszkole będzie pierwszym miejscem, w którym będzie on przebywał dłużej pod opieką obcych osób. W takiej sytuacji lęk separacyjny będzie manifestowany porannym płaczem, wyraźną niechęcią do przebywania w placówce. Co więcej, dziecko może rano symulować różne dolegliwości, natomiast po powrocie do domu będzie drażliwe i niegrzeczne. W skrajnych przypadkach pojawia się również moczenie nocne. Jeśli obserwujesz u swojego dziecka nasilenie lęku separacyjnego i objawy psychosomatyczne, konieczna będzie konsultacja z psychologiem dziecięcym.
Jak radzić sobie z lękiem separacyjnym u dziecka?
Choć lęk separacyjny jest naturalnym etapem rozwoju dziecka, nie możesz dopuścić do sytuacji, by stał się zaburzeniem. Przede wszystkim nie możesz bagatelizować problemu, bo dziecko poczuje się pozostawione samo sobie z własnymi uczuciami. Taka sytuacja może sprawić, że reakcje dziecka będą gwałtowniejsze. Pokaż maluchowi zrozumienie i dużo czułości.
Staraj się być blisko dziecka, ale również powoli przyzwyczajaj je do rozstań. Strategia „popłacze i przestanie” to najgorsze z dostępnych rozwiązań. Wszystko powinno odbywać się stopniowo i w sposób przemyślany. Najlepszym rozwiązaniem jest przyzwyczajanie niemowlęcia do tego, że zostaje pod opieką innych osób. Dzięki temu lęk separacyjny u niemowląt będzie mieć łagodniejszy przebieg.
Dzieci, które od urodzenia mają nieustanny kontakt z mamą i ta sytuacja trwa aż do wieku przedszkolnego, mają duży problem z adaptacją w przedszkolu i będzie wykazywać nasilony lęk separacyjny. Jak sobie radzić w takiej sytuacji?
- Nie wymykają się z domu ukradkiem, kiedy dziecko nagle zda sobie sprawę z Twojej nieobecności zareaguje intensywniej,
- nie przedłużaj pożegnań, szczególnie w przedszkolnej szatni – to tylko wzmaga lęk separacyjny u 3-latka,
- nie rezygnuj ze swoich planów pod wpływem ataku dziecięcej histerii, maluch będzie przekonany, że płacz to sposób na osiąganie celów,
- nie przekupuj dziecka za każdym razem, gdy zechcesz wyjść z domu,
- nie karaj go za to, że okazuje lęk separacyjny.
Lęk separacyjny u dziecka. Podsumowanie
Wiesz już jak radzić sobie z lękiem separacyjnym u dziecka i masz świadomość tego, kiedy reakcja jest naturalna. Najważniejsze w takiej sytuacji jest nie dopuścić do tego, by lęki separacyjne u dziecka stały się zaburzeniem. Warto jednak zdać sobie sprawę z faktu, że kochający i rozsądni rodzice instynktownie otaczają troską i opieką swoje maluchy. Dzięki temu wspólnie przechodzą przez każdy etap rozwoju. Bycie odpowiedzialnym rodzicem to troska i świadomość, że czasem potrzebne jest wsparcie z zewnątrz. Taką pomoc oferują polisy dla rodziny z oferty LINK4 Mama. W ofercie znajdują się dwa niezależne pakiety ubezpieczeniowe: LINK4 Mama – dla rodziców oraz Dziecko – dla dzieci.
Zakres pakietu ubezpieczeniowego ubezpieczenia obejmuje może obejmować zarówno klasyczne NNW czy OC, jak ale również praktyczną pomoc. W zakres skład ubezpieczenia pakietu Assistance Zdrowie wchodzą na przykład całodobowa infolinia medyczna czy wsparcie psychologiczne. Tym właśnie wyróżnia się LINK4 Mama - to pakiet stworzony z myślą o bardzo szeroko pojętej pomocy ze strony towarzystwa ubezpieczeniowego. Nie zajmujemy się wyłącznie wypłacaniem odszkodowań, chcemy dać Ci również spokój i poczucie bezpieczeństwa. Zachęcamy do zapoznania się z pełnym zakresem ochrony, jaką daje LINK4 Mama poprzez kontakt z naszym doradcą lub odwiedzając naszą stronę internetową.
Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach dostępne w OWU na stronie www.link4.mama.pl
