Bilans zdrowia dziecka to stały element opieki pediatrycznej wprowadzony jeszcze latach 70 XX w. Wielu rodziców zastanawia się, czy bilans zdrowia dziecka jest obowiązkowy i kiedy należy stawić się na to badanie. Cel, jaki ma bilans zdrowia dziecka, jest jasny – tworzy się w ten sposób dokumentację jego rozwoju, która służy ewentualnej diagnostyce i daje możliwość wczesnego zauważenia zaburzeń rozwoju. W naszym poradniku zebraliśmy wszystkie najważniejsze informacje na temat pediatrycznych bilansów zdrowia dziecka.
Bilans dziecka – najważniejsze informacje
Zgodnie z rozporządzeniem polskiego Ministra Zdrowia wydanym w 2010 roku, bilans zdrowia dziecka NFZ powtarzany jest 10 razy od urodzenia do 18. roku życia. Natychmiast po porodzie dziecko przechodzi tzw. zerowy bilans zdrowia. Wtedy poznajemy jego masę urodzeniową i długość ciała. Oceniane jest również zabarwienie skóry po porodzie czy podstawowe odruchy i maluszek otrzymuje adekwatną liczbę punktów w skali Apgar. Na tej podstawie neonatolog może ocenić stan noworodka.
Kolejny bilans zdrowia dziecka odbywa się już w gabinecie pediatrycznym, maluszek ma wtedy 4 tygodnie. Do ukończenia przez niemowlę pierwszego roku życia należy wykonać jeszcze dwa takie bilanse. Do pediatry udajemy się pomiędzy 3. a 6. miesiącem życia dziecka, potem pomiędzy 9. a 12. miesiącem. Dlaczego tak często? Ponieważ w okresie niemowlęcym dzieci bardzo szybko się rozwijają i nie można przeoczyć żadnej istotnej zmiany. Zwykle badania okresowe wykonuje się przy okazji wizyt szczepiennych, nie trzeba się na nie umawiać osobno, ponieważ bilans i szczepienie wykonujemy tylko wtedy, gdy dziecko jest zdrowe.
Po badaniu na pierwsze urodziny mamy roczną przerwę – wykonujemy potem bilans dwulatka, potem bilans czterolatka i po ukończeniu przedszkola – bilans sześciolatka. Następne badania okresowe przypadają na 10., 14. i 18. rok życia. Dlaczego tak ważne jest, by nie przeoczyć daty, na którą przypada kolejny bilans zdrowia dziecka? Kiedy nasza pociecha szybko się rozwija, potrzebna jest stała kontrola pediatryczna. W ten sposób wykrywa się wady postawy, zaburzenia wzrostu i inne nieprawidłowości, które mogą prowadzić do poważnych chorób. Pediatra, który zauważa zaburzenia rozwojowe, kieruje dziecka na dodatkowe badania, które umożliwiają wczesne wykrycie i leczenie nieprawidłowości.
Czy bilans zdrowia dziecka jest obowiązkowy?
Publiczne przedszkola i szkoły proszą rodziców o dokument potwierdzający odbyty bilans dziecka. Czy jest obowiązkowy? Wielu rodziców zadaje sobie to pytanie. Odpowiedź jest jasna. Bilans zdrowia dziecka nie jest obowiązkowy – jest to element profilaktyki prozdrowotnej.
Z punktu widzenia przepisów prawa nie musisz chodzić z dzieckiem na bilanse. Jednak jako odpowiedzialna mama powinnaś skorzystać z tej możliwości. Bilans zdrowia dziecka NFZ jest bezpłatny – to usługa świadczona w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.
Dlaczego warto wykonywać bilanse zdrowia dziecka? To proste – regularnie przeprowadzane bilanse tworzą historię rozwoju Twojej pociechy. Na przykład, jeśli martwisz się, że dziecko rośnie wolniej niż rówieśnicy, pediatra będzie mógł nanieść na siatkę centylową informacje niezbędne do tego, by sprawdzić, czy masz powody do obaw. Jeśli wzrost dziecka utrzymuje się cały czas na tym samym centylu, nie ma powodu do zmartwień. Natomiast gdy nastąpiło nagłe zahamowanie wzrostu, lekarz skieruje dziecko na dodatkowe badania. To tylko jeden z przykładów, które świadczą o tym, jak ważne jest regularne przeprowadzanie badań okresowych dziecka.
Na bilans składa się nie tylko sprawdzenie i zanotowanie wzrostu i wagi dziecka. W zależności od jego wieku przeprowadza się badania kontrolne stawów biodrowych, kontrolę stanu uzębienia, podstawowe badanie neurologiczne, sprawdzenie wzroku, czy ciśnienia tętniczego. Pierwsze dwa lata życia dziecka to okres intensywnego rozwoju. Podczas bilansów pediatra z pewnością będzie zadawał Ci wiele pytań dotyczących umiejętności malucha. Pamiętaj, że jeśli jego zdolności rozwojowe będą nieco odbiegać od normy jego wieku, nie masz powodów do obaw. Dzieci rozwijają się w indywidualnym tempie i to, czego dziś nie potrafi, będzie z łatwością wykonywać jutro.
Bardzo ważny jest przedostatni bilans dziecka – ten, który przypada na 14. rok życia. To okres intensywnej pracy układu hormonalnego, dlatego pediatra zleca badanie tarczycy, ocenia dojrzałość płciową i ocenia postawę ciała. W następstwie tej oceny lekarz może skierować nastolatka na dodatkowe badania: np. zlecić wykonanie RTG klatki piersiowej w celu sprawdzenia, czy po skoku wzrostowym nie rozwijają się wady postawy.
Jak widzisz regularnie wykonywane bilanse zdrowia dziecka to cenne źródło informacji na temat tego, jak rozwija się Twoja pociecha. Choć nie są obowiązkowe, to zdecydowanie warto je wykonywać. Wyjątkiem są dzieci, które uczęszczają do szkół sportowych – te raz na pół roku przechodzą szczegółową kontrolę zdrowia w poradniach medycyny sportowej. W ich skład wchodzą badania laryngologiczne, okulistyczne i ortopedyczne. Regularnie wykonywane jest EKG, morfologia, badanie moczu, a u dzieci powyżej 14. roku życia również próby wysiłkowe. Zanim dziecko zacznie uczęszczać do szkoły sportowej, powinno przejść przez podstawowe bilanse zdrowia do 6. roku życia.
Mama radzi mamie
Postaraj się nie pomijać bilansów zdrowia dziecka, to naprawdę bardzo ważne badania. Tobie również pomogą zrozumieć rozwój maluszka. Na każdy z nich przygotuj sobie listę pytań, na które pediatra odpowie podczas wizyty. Możesz zapytać o wszystko, co Cię niepokoi lub martwi w zachowaniu dziecka. Przygotuj się również na to, że pediatra będzie Ci zadawał pytania, dlatego, zanim pójdziecie na okresowy bilans u dzieci, przyjrzyj się podstawowym umiejętnościom dziecka.
Bilans zdrowia dziecka. Podsumowanie
Każdy rodzic dba o to, by jego dziecko zdrowo się rozwijało. Nieobowiązkowe bilanse dzieci pomagają nam rodzicom i lekarzom pediatrom odpowiednio szybko dostrzec nieprawidłowości. Z drugiej strony rodzice często martwią się bez potrzeby, bo porównują rozwój swojego dziecka z rozwojem rówieśników. Regularnie wykonywany bilans zdrowia dziecka daje pełny obraz indywidualnego tempa jego rozwoju. Porównanie wyników na przestrzeni lat z pewnością da Ci odpowiedź na nurtujące pytania.
Jeśli chcesz zapewnić bezpieczeństwo sobie i dziecku w razie nieszczęśliwego wypadku, zachęcamy do zapoznania się z ofertą ubezpieczeń LINK4 Mama. To specjalnie skomponowany pakiet, który stworzyliśmy z myślą o Waszych potrzebach. Obejmiemy ochroną Ciebie i Twoich bliskich, nie tylko poprzez wypłaty świadczeń za konkretne zdarzenia, ale również przez praktyczną pomoc, którą otrzymasz w ramach pakietu Assistance. Sprawdź, jak możesz zadbać z nami o swoich bliskich i własny spokój.
Szczegółowe informacje o produktach, limitach i wyłączeniach sprawdź w OWU LINK4 Mama na www.link4mama.pl
